Żywienie w zespole policystycznych jajników (PCOS) i chorobie Hashimoto
Zespół policystycznych jajników
( ang. polycystic ovary syndrom-PCOS) to endokrynologiczne zaburzenie występujące najczęściej u kobiet w wieku rozrodczym. Jest to najczęściej spotykana przyczyna niepłodności wśród kobiet. Zgodnie z najnowszymi statystykami choroba ta dotyka od 10-15% kobiet. Etiologia tego schorzenia w dalszym ciągu nie jest do końca poznana. Charakterystyczne cechy to nieregularne, rzadkie miesiączki. Często następuje zupełny brak miesiączkowania, zaburzenia owulacji. Występuje nadmierne owłosienie lub łysienie androgeniczne. Pojawia się trądzik, przebarwiania, skóra jest łojotokowa. Często pacjentki maja skłonność do tycia. Badania laboratoryjne wykazują zawyżony poziom męskich hormonów płciowych, wysoki poziom insuliny we krwi, niskie stężenie cholesterolu HDL. W badaniu ultrasonograficznym widać torbiele w jajnikach, narządy są tez najczęściej powiększone. Zespołu policystycznych jajników nie da się wyleczyć, można natomiast złagodzić objawy. Jednym z zagrożeń wynikających z tego zaburzenia, jest duże ryzyko otyłości, a w związku z tym cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, zakłócenia gospodarki lipidowej. Głównym zaleceniem, oprócz środków farmakologicznych, jest aktywny tryb życia oraz niskokaloryczna dieta Hashimoto. Obniżenie masy ciała już o 5 % przyczynia się do przywrócenia regularnych miesiączek, wyrównania stężenia insuliny oraz spadku poziomu testosteronu we krwi.
Choroba Hashimoto
jest to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym. Jak do tej pory nie udało się ustalić jednoznacznej przyczyny tego zjawiska. Jedna z hipotez wskazuje na podłoże genetyczne. Jest to choroba silnie związana ze stanem naszych jelit, alergiami pokarmowymi, dysbiozą, czy „przeciekającym jelitem”. Jest wiele czynników, które mogą zapoczątkować autoagresję: toksyny, pasożyty, nieodpowiednia dieta, stres, zaburzenia wchłaniania, wirusy itp. Najważniejsze w diagnostyce jest znalezienie bodżca, który w naszym przypadku powoduje agresję i atak skierowany konkretnie przeciwko tarczycy. Hashimoto jest wymieniania jako najczęstsza przyczyna zapalenia tarczycy, a także jako jeden z najpopularniejszych czynników powiększenia gruczołu tarczowego. Jest to choroba całego organizmu, a nie jak się potocznie uważa choroba tarczycy. Hashimoto może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo. Jeżeli następstwem tego schorzenia jest niedoczynność tarczycy, występują takie objawy jak: osłabienie, zwolnienie akcji serca, depresja, zmęczenie, przyrost masy ciała, obrzęki twarzy, dłoni, osłabienie włosów, paznokci, zaparcia, bóle mięśni, uczucie zimna. Gdy przebieg choroby jest łagodny, nie stosuje się leczenia farmakologicznego, a jedynie coroczne, profilaktyczne badanie gruczołu tarczycy. W przypadku stwierdzenia niedoczynności tarczycy oraz wysokiego poziomu TSH, wprowadza się leczenie hormonalne. W sytuacji gdy wole jest bardzo duże, powodujące ucisk, konieczna jest interwencja chirurgiczna. Niedoczynność tarczycy zaburza gospodarkę hormonalna organizmu, a co za tym idzie następuje zwiększenie masy ciała u chorych. Z tego względu niezwykle ważna jest odpowiednia dieta i aktywność fizyczna dopasowana do możliwości chorego. Dieta powinna być różnorodna, niskotłuszczowa, z ograniczeniem nasyconych kwasów tłuszczowych, ograniczająca alergeny (np. gluten-rozszczelniający jelito, mleko krowie), bogata w błonnik (nie dla wszystkich), składniki mineralne (szczególnie selen i cynk), witaminy (D, B12). Ograniczyć należy sol jodowana, spożycie ryb i owoców morza (zawierają dużo toksyn). Żywienie powinno być wspomagane odpowiednią, celowaną suplementacją (w przypadku problemów z jelitami-celowane probiotyki). Najważniejsze w przebiegu Hashimoto jest zmniejszenie procesu zapalnego w organizmie i wspomaganie gruczołu tarczowego w produkcji odpowiedniej ilości hormonów.