Żywienie kobiet planujących ciąże

Sposób odżywiania kobiet planujących ciąże, jest równie ważny jak dieta podczas ciąży. Organizm kobiety potrzebuje 3 miesięcy na pozbycie się szkodliwych substancji i nagromadzenie odpowiedniej ilości witamin oraz składników mineralnych niezbędnych do prawidłowego rozwoju płodu, przebiegu ciąży oraz samopoczucia przyszłej mamy. Istotna w procesie przygotowawczym jest odpowiednia masa ciała kobiety. Udowodniono, ze kobiety z nadwaga lub otyłe znacznie cześciej rodzą dzieci z wadami wrodzonymi. Otyłość w ciąży zwiększa ryzyko wystąpienia miedzy innymi nadciśnienia tętniczego, cukrzycy ciążowej i obrzęków. Nadmierna masa ciała rodzącej podnosi rownież ryzyko komplikacji podczas porodu. Z drugiej strony zbyt niska masa ciała kobiety przyczynia się do niedoborów witamin i mikroelementów. Skutkiem tych niedoborów może być niska masa urodzeniowa dziecka, wady wrodzone, zwiększone prawdopodobieństwo przedwczesnego porodu oraz nieprawidłowości w rozwoju łożyska. Nieodpowiednia ilośc tkanki tłuszczowej u kobiety planującej ciąże, może powodować zaburzenia hormonalne i problemy z poczęciem. Wlasciwa ilośc tkanki tłuszczowej jest konieczna do prawidłowego wzrostu płodu, ponieważ jest dla niego swego rodzaju bariera ochronna. Żywienie przed ciąża, powinno być zbilansowane, urozmaicone, bogate we wszystkie niezbędne witaminy i składniki mineralne. Najważniejsze z nich to witamina E, C, beta-karoten, kwas foliowy, żelazo, wapń, cynk.

Żywienie kobiet w ciąży

W okresie ciąży zmienia się zapotrzebowanie energetyczne jak rownież popyt na poszczególne składniki pokarmowe. Dla zdrowej przyszłej mamy ciąża jest naturalnym stanem fizjologicznym. W organizmie kobiety zachodzi jednak szereg zmian związanych z tempem przemiany materii, gospodarka białkowa, czynnościami układu hormonalnego, a także z równowaga kwasowo-zasadowa. Odżywianie w czasie ciąży musi być dopasowane do aktualnego etapu rozwoju płodu i zmian zachodzących w ustroju ciężarnej. W pierwszym trymestrze, gdy tempo rozwoju płodu jest najszybsze i zaczyna się rozwój tkanki mózgowej konieczne jest dostarczenie odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka jako składnika budulcowego, pierwiastków mineralnych, w tym szczególnie wapnia zapewniającego optymalny rozwój kośćca u płodu, a także zapobiegającemu odwapnieniu kości matki. Niezwykle ważna jest prawidłowa podaż kwasu foliowego, uczestniczącego w wytwarzaniu kwasów mukleinowych, koniecznych do podziału komórek rozwijającego się płodu. Kwas foliowy jako jedyna witamina lepiej przyswaja się z tabletek niż z żywności. Można go znaleźć w brokułach, pietruszce, szpinaku czy warzywach strączkowych. Kwas foliowy odgrywa niezwykle istotna role w rozwoju centralnego układu nerwowego dziecka. W pierwszych trzech miesiącach zapotrzebowanie na składniki i witaminy oraz kaloryczność diety nie ulega większej zmianie. Prawidłowa podaż pierwiastkow mineralnych i witamin jest niezbedna podczas całego okresu ciąży i odgrywa bardzo istotne znaczenie w rozwoju płodu i zdrowym przebiegu ciąży. W drugim trymestrze, szczególnie od piątego miesiąca, płód zaczyna się intensywnie powiększać, dlatego wskazane jest zwiększenie dziennej normy składników odżywczych, energetycznych oraz niezbędnych witamin i składników mineralnych. W ostatnim trymestrze tempo rozwoju płodu zaczyna się jeszcze bardziej nasilać. Wartość energetyczna pożywienia zdrowej i racjonalnie odzywiajacej się kobiety w ciąży w tym okresie powinna wynosić 2800 kcal. W ciąży należy ograniczyć spożywanie nasyconych kwasów tłuszczowych, a także soli, która może przyczyniać się do powstawania nadciśnienia tętniczego. Absolutnie zakazane jest picie alkoholu, nawet najmniejsza ilośc może powodować wady rozwojowe u dziecka!

Żywienie w okresie laktacji

Okres karmienia piersią wbrew powszechnemu poglądowi nie wymaga szczególnego sposobu odżywiania. Najważniejsze jest to, aby posiłki były urozmaicone, lekkostrawne i łagodnie przyprawione. Dieta powinna być zbilansowana pod względem składników odżywczych, aby zapobiegać niedoborom witamin i minerałów matki. Zapotrzebowanie energetyczne zależy od aktualnej masy ciała oraz aktywności fizycznej. Przyjmuje się, ze kobieta karmiąca powinna zwiększyc dzienne zapotrzebowanie na energię o 500 kcal. Najważniejsza zasada jest obserwacja dziecka i jego reakcja na poszczególne produkty. Nowe składniki pożywienia, które budzą watpliwości matki, trzeba wprowadzać stopniowo, najlepiej w odstępie kilku dni. Istotne jest odpowiednie nawadnianie. Kobieta karmiąca powinna wypić co najmniej dwa litry płynów dziennie, aby moc wyprodukować 700 ml mleka. Zaleca się picie niegazowanej wody mineralnej, soków owocowych, jeśli dziecko je toleruje. Dobrym rozwiązaniem są także herbatki owocowe i ziołowe, na przykład napar z kopru włoskiego lub anyżku. Niewskazana jest bardzo mocna kawa i herbata, mogąca powodować rozdrażnienie, niepokój i utratę apetytu u niemowlaka. Nie oznacza to natomiast, iż mama karmiąca nie może sobie pozwolić od czasu do czasu, na słaba kawę, czy herbatę. Na liście produktów niewskazanych znajduje się alkohol, ponieważ nie tylko przenika do mleka, ale rownież hamuje laktację. Szczególna uwagę trzeba zwrócić na produkty alergizujące miedzy innymi, owoce cytrusowe, czekoladę, truskawki, kakao, orzechy, ryby, jaja. Zaleca się ograniczenie produktów przetworzonych zawierających konserwanty, sztuczne dodatki, spulchniacze i polepszacze smaku, które mogą dostawać się do pokarmu.